MAAK ZELF 1: Een  gaf voor het serieuze werk

 

 

Over het al dan niet gebruiken van een gaf zijn de meningen al jaren sterk verdeeld.

Sommigen vinden een gaf onsportief en barbaars, anderen hebben er altijd ééntje bij.

 Waar iedereen het wel over eens is, is dat  bij het bootvissen een gaf vaak de enige manier is om een echt zware vis aan boord te hijsen.  Akkoord, ook bij het bootvissen kan een stevig schepnet in vele gevallen volstaan, maar voor het serieuze werk hebben we een gaf nodig.

Maar waar vind je een goede gaf? In de meeste  Belgische viswinkels vind je geen gaf, en als er al eens eentje ligt is het meestal een gaf voor het snoek-of zalmvissen. Daarmee bedoel ik een gaf met een haak gemaakt van dun staal. De steel  is typisch een dunne  aluminium buis, al dan niet telescopisch,  waarin de gafhaak vastschroeft. Deze gafs zijn  geschikt  voor het vissen op gul, maar als we op zwaarder spul gaan vissen zijn deze gafs niet echt  ideaal. Het materiaal van de haak is te licht, de opening vaak te klein én last but not least is de steel  veel  te dun en te glibberig. Bij het vissen op conger bijvoorbeeld krijg je een zware vis aan de lijn die als een razende om zijn as tolt. En éénmaal gegafd gaat hij zich in de raarste kronkels wringen. Met een kracht om U tegen te zeggen.  Een dunne steel geeft dan  onvoldoende houvast en je verliest gegarandeerd de controle. Als de aluminium steel  het al houdt, wat ook  ver van zeker is.

Dan maar een  goede gaf kopen op één van de vele (veiling)sites ? Wel, dat valt tegen. In het beste geval vinden  we op de Europese sites een wat steviger gaf van het bovenvermelde type. Op de Amerikaanse sites vind je wel goede, maar ze zijn peperduur en tegen dat alles door de Belgische douane is ben je een hoop geld kwijt.

Daarom besloot ik om mijn gaf zelf te maken, en wel op dezelfde manier als de  beroepsvissers al  generaties lang doen.

Benodigdheden: een geschikte haak, een stevige houten steel van de gewenste lengte  en een eindje touw.

Stap 1: De haak

 

Het moeilijkste is het vinden van een geschikte haak. In de industrie worden stalen haken gebruikt die mogelijk  aangepast kunnen worden. Vereisten:  goed staal en voldoende dik. En voor het vissen in Europa  met een opening van zeker 6 cm. Sommige big game haken met oog (maat 16/0 of groter) zijn een alternatief.

Het makkelijkste is wellicht dat je op zoek gaat naar een echte  Mustad  gafhaak.

 

Mustad gaf-haak

 

Het Noorse Mustad maakt niet enkel vishaken in honderden soorten , zij maakt ook speciaal voor de beroepsvisserij  gafhaken in verschillende  maten. De kleinste  heeft een opening van 4,5 cm, de grootste  een opening van 10 cm.  De Mustad heeft een rechte schacht met spijker en een terugeplooide haak  met uitstaande punt. Deze zijn van het “lash-on” type, wat betekent dat de gafhaak aan een steel wordt vastgesjord.  Meestal een houten steel, maar bamboe en fiberglass worden ook wel gebruikt.  Je kan ze mogelijk bestellen via de hengelsportwinkel, maar dan moet je waarschijnlijk een doos nemen. Zelf vond ik er verschillende op E-bay voor een zacht prijsje, kwestie van wat te zoeken.

          

 

Stap 2: De steel.

Hier geen probleem. In elke deftig tuincentrum vinden we geschikte stelen

.

 

Bezemstelen zijn te dun en uit slecht hout, dus kies een steel  bedoeld voor harken  en dergelijke. De beste zijn uit es of hickory; een beetje zwaar maar oersterk. Vaak hebben de stelen een  tapse punt. Deze zagen we recht af en we vijlen de rand wat rond. Als de steel  krom staat kunnen we best de haak op de ‘holle’ kant monteren.  Dan bepalen we waar het gat voor de spijker komt. De spijker is bedoeld om de gafhaak op de houten steel te verankeren en mag best nauwkeurig passen. Omdat de spijker taps is, boren we met verschillende diameters een taps gat.

We plaatsen de haak, met de spijker in het gat, op de  houten steel en tekenen af waar de schacht valt. Dan maken we met een guts een groef waar de schacht komt. De bedoeling is dat de schacht wat verzonken in de houten steel  ligt, waardoor de haak niet kan verschuiven.

Als alles goed zit kunnen we een beetje fancy doen.  Beroepsvissers doen dit niet, maar ik vind dat het  oog ook wat wil. Dus schuur ik de steel  op met fijn schuurpapier en zet  hem in acajou-bijts. Dan opnieuw even fijnschuren om de opstaande vezeltjes weg te werken.  Voor het vernissen van de steel (met een goede boot-vernis) gebruik ik een barbecue-motertje zodat de  vernis  zich mooi egaal verspreidt. (doe ik ook voor het lakken van hengels, maar dat is voor later ).

 

Stap 3 Bevestigen van  de haak

Beroepsvissers  houden het vaak simpel en zetten de haak vast met metalen spanners.  Beslist sterk genoeg,  maar de traditionele én mooiste manier is met een wikkeling van koperdraad of touw.  Dit lijkt sterk op het wikkelen van een oog op een hengel, dus hengelknutselaars  weten wat ik bedoel.  Vooreerst maken we een hulplus in dun maar sterk materiaal. We nemen het touw, hier een gevlochten nylon metserstouw.  We spoelen de nodige hoeveelheid touw op een reel. Dit is een goede manier om het touw onder spanning te houden tijdens het wikkelen. De drag van de reel geeft elke gewenste spanning en we houden beide handen vrij voor het werk. 

 

De aanzet is wat moeilijk de eerste keer. Het eindje wordt parallel met de haak gelegd en dan starten we de wikkeling over het eindje heen. Terwijl we draaien duwen we de wikkelingen stevig tegen elkaar aan.

 Als we een slag of 10 van het einde zijn, leggen we de hulplus. Wikkelen tot einde. Touw doorknippen met behoud van een lang genoeg eindje. Eindje door hulplus en trekken maar.

 

 Uitstekend eindje wegsnijden tegen steel.

Alle slagen mooi tegen elkaar aanduwen en alles een paar lagen goede vernis geven.

Met hetzelfde touw en op dezelfde manier kunnen we op de houten steel  1 of meerdere handgrepen maken, deze geven  extra grip  als tijdens het vissen  alles wat nat wordt.

Veel knutselplezier!